نتایج اجلاس کازان
اجلاس سران نشان‌دهنده رشد سریع اعتبار بریکس و علاقه‌مندی روزافزون کشورها به عضویت در آن است. کشورهای متعددی به طور رسمی خواستار عضویت کامل در این پیمان شده‌اند و بسیاری دیگر به عنوان کشورهای شریک علاقه‌مند به همکاری هستند. این پدیده‌ای است که اجلاس کازان آن را تأیید کرد. در سال ۲۰۲۳، تعداد کشورهای عضو بریکس از پنج به ده کشور افزایش یافت. تصمیم گرفته شد که در این مرحله گروهی از کشورهای عضو ایجاد شود و شرایطی فراهم آید که کشورهای شریک جدید و اعضای قدیمی در قالبی تازه به همکاری بپردازند.
دولت روسیه تلاش‌های زیادی در این راستا انجام داده است. در تمام مسائل به درک متقابل دست یافتیم و تفاوت‌های جزئی را مدیریت کردیم. توانستیم بیانیه تصویب‌شده را براساس منافع متوازن تنظیم کنیم. برخلاف اجلاس‌های غربی، هیچ‌کس تلاش نکرد دیگران را تحت فشار بگذارد؛ همه در جهت یافتن قوانینی که برای همه قابل‌قبول باشد همکاری کردند و این قوانین برای همه مسائل تعیین شدند.
مهم‌ترین موضوع در بیانیه این اجلاس، ضرورت افزایش سهم کشورهای جنوب و شرق جهان در سازوکارهای مدیریت جهانی، از جمله در شورای امنیت سازمان ملل، صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و سازمان تجارت جهانی است.
در مورد سیستم پولی و مالی بین‌المللی، دو نتیجه اصلی وجود دارد: اولاً از کشورهای در حال توسعه، به‌ویژه بریکس که سریع‌ترین اقتصادهای در حال رشد را دارند، خواسته می‌شود که در صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی به تناسب ارزش واقعی اقتصادی خود و سهمشان در تولید ناخالص داخلی جهانی، آرا بیشتری داشته باشند. متأسفانه آمریکا از بازتوزیع سهمیه‌ها و آرای این کشورها امتناع کرده و تعداد آرا آن‌ها به‌طور قابل‌توجهی پایین است.
همین مسئله در مورد سازمان تجارت جهانی نیز وجود دارد؛ ایالات متحده بیش از یک دهه است که فعالیت ارگان حل اختلاف این سازمان را مختل کرده است، در حالی که هدف اصلی تأسیس این سازمان، رسیدگی به اختلافات اجتناب‌ناپذیر میان فعالان بازار است. اکنون این ارگان دچار انسداد است و آمریکا هیچ اقدامی برای اصلاح این وضعیت انجام نمی‌دهد.
اصلاح نهادهای موجود در دستور کار است. یکی از دستاوردهای مهم بریکس، اجماع اعضا بر ایجاد سازوکارهای پرداختی جایگزین است؛ سازوکارهایی که از ارزهای ملی استفاده کنند و بیمه‌هایی که از سیستم دلاری که پس از جنگ جهانی دوم به وجود آمد، مستقل باشند. زیرا با تبدیل دلار به ابزار خصمانه‌ای در اقتصاد جهانی، نیاز به یک سیستم موازی احساس می‌شود. آمریکا با آگاهی از کاهش تسلط خود، به استفاده از تکنیک‌های مختلف برای حفظ این سلطه روی آورده است.
مأموریت جمعی بریکس در حال حاضر ایجاد سیستم‌های تسویه و پلتفرم‌های پرداختی است که وابسته به چنین ریسک‌هایی نباشند. این موضوع در دستور کار اجلاس کازان و نیز جلسات سالانه وزرای اقتصاد و رؤسای بانک‌های مرکزی قرار داشت.
تقویت همکاری‌های بین‌پارلمانی کشورهای عضو بریکس
جلسات متعددی میان اعضای نهادهای قانون‌گذاری بریکس برگزار شد. نمایندگانی از کشورهای دیگر که هنوز عضویتی در بریکس ندارند نیز در این نشست‌ها حضور داشتند. به عنوان مثال، نشست اتحادیه بین‌المجالس با مشارکت روسیه در ژنو در سال ۲۰۲۴ برگزار شد و در حاشیه آن نشست‌هایی با نمایندگان پارلمان‌های کشورهای بریکس و سایر علاقمندان برگزار شد.
یکی دیگر از برنامه‌های ما برگزاری اولین نشست سران کمیته‌های امور بین‌المللی مجالس ملی کشورهای بریکس و بریکس پلاس است که در سال‌های آینده به بخش جدایی‌ناپذیر فعالیت‌های بریکس تبدیل خواهد شد.
همچنین دهمین مجمع پارلمانی بریکس برگزار شد و در این نشست، نمایندگان مجمع بین‌المجالس کشورهای مستقل مشترک‌المنافع نیز مشارکت داشتند. رئیس اتحادیه بین‌المجالس و رئیس پارلمان تانزانیا نیز در این رویداد شرکت کردند. هرچند برخی تلاش کردند انتقاداتی را مطرح کنند، اما اتحادیه بین‌المجالس باید با همه ساختارهای قانون‌گذاری کشورهای عضو تعامل داشته باشد.
آینده همکاری‌های پارلمانی بریکس روشن است و ما با تمام توان از آن پشتیبانی خواهیم کرد.
بریکس و پیوستن کشورهای جدید
اقتدار بریکس افزایش یافته است. با ترکیب جدید، کشورهای بریکس اکنون ۳۵ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان و ۴۲ درصد از جمعیت آن را تشکیل می‌دهند. کشورهای عضو بریکس بیش از ۳۰ درصد از وسعت زمین و حدود یک‌چهارم از صادرات کالا را در اختیار دارند و با رشد تولید صنعتی در این کشورها، این ارقام نیز افزایش خواهد یافت.
درباره کشورهای جدید عضو بریکس باید گفت که مصر بزرگترین اقتصاد و یکی از تأثیرگذارترین کشورهای شمال آفریقا و اتحادیه کشورهای عربی است.
مقر اتحادیه آفریقا در اتیوپی است و این کشور به عنوان شریک ملی بریکس و نماینده اتحادیه آفریقا در گروه فعالیت دارد.
جمهوری اسلامی ایران یکی از اقتصادهای بالقوه قوی جهان است و سومین کشور در ذخایر نفتی محسوب می‌شود.
امارات متحده عربی یکی از مراکز لجستیکی، تجاری و صادرات مجدد جهان است.
عربستان سعودی، به‌عنوان کشوری که دو مکان مقدس اسلامی در آن واقع شده، نقش مهمی دارد.
هر یک از این کشورها اعتبار خود را در سطح جهانی دارا هستند و با پیوستن به بریکس به اعتبار این گروه می‌افزایند.
تأثیرگذاری بریکس بر فرآیندهای جهانی در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین
بریکس بر فرآیندهای داخلی کشورهای عضو نیز تأثیر دارد، زیرا مردم با آگاهی از فعالیت‌ها و موفقیت‌های بریکس، تمایل به مشارکت در این روند برابر و سودمند دوجانبه پیدا می‌کنند. در انتخابات، مردم کشورهای شرق عمدتاً به سیاستمدارانی رأی می‌دهند که گرایش به بریکس و علاقه به تقویت همکاری با این گروه را دارند.
کشورهای متعددی خواهان عضویت کامل در بریکس هستند و این موضوع سال آینده بررسی خواهد شد. با این حال، بیش از سی کشور علاقه‌مند به مشارکت در رویدادهای بریکس هستند و معیارهای ایجاد "کشورهای شریک" در حال توافق است. ریاست روسیه پس از اجلاس کازان به برخی از این کشورها دعوتنامه‌ای ارسال کرده است. پس از دریافت پاسخ از کشور دعوت‌شده، اعلام خواهد شد که این کشور به عنوان شریک به بریکس پیوسته است و فرصت حضور در تمام رویدادهای بریکس را خواهد داشت. ما تمایل داریم که کشورهای شریک در تمامی این رویدادها مشارکت داشته باشند.
